Ghostwriting bestaat in zoveel varianten als er ghostwriters zijn. Barack Obama beschreef zijn ghostwriter John Favreau als ‘de man die mijn brein kan lezen’. Met ghostwriting bedoel ik het schrijven van een verhaal voor een opdrachtgever, dat de opdrachtgever onder eigen naam publiceert.

Als ghostwriter werk ik dus met de kennis in het hoofd van mijn opdrachtgever. Mijn bijdrage start met het stevig en systematisch bevragen van mijn opdrachtgever over het onderwerp. Als de eerste verkenningen eenmaal zijn afgerond – ik schrijf soms artikelen over onderwerpen waarover ik vooraf helemaal niets weet – is de volgende stap: het in kaart brengen van de gedachtegang.

Dat deel van het proces is volledig interactief, en ook als ghostwriter werk ik daarbij uiteraard met het gereedschap waarin ik al jaren trainingen geef: het boxplan. Daarmee kan ik gericht bevragen, en vaak vlot de elementen van het verhaal in beeld krijgen. Ook eventuele hiaten waarmee rekening moet worden gehouden. Ghost-writing is geen magie. Het is het benutten van ‘verhaalkansen’ – die zich vaak als vanzelf aandienen zo lang het proces inspireert.

De inhoud van het verhaal is en blijft die van mijn opdrachtgever. Daarbij maakt het mij weinig uit of dat ‘verhaal’ een vakbladartikel is, een opiniestuk, een column, een essay, een rapport of een offerte.

Dat is ook waar ik als ghostwriter de grens leg als ik assisteer bij het schrijven van zoiets als een scriptie. Hier ligt het accent op het denkwerk vooraf. Het is soms verbazingwekkend om te zien hoe onderwijsinstellingen studenten laten zwemmen in dat lastige proces. Het systematische bevragen dat ik als ghostwriter doe, is precies wat doorgaans ontbreekt binnen het onderwijs. De meeste studenten weten meer dan genoeg van het onderwerp waarover ze willen schrijven, maar ze lopen vast in keuzestress en onduidelijke richtlijnen. Vaak zijn enkele denksessies voldoende om de zaak vlot te trekken. Het didactisch rendement is zeer hoog en hulp bij het uiteindelijke schrijfwerk is vaak niet eens meer nodig.

Discretie maakt het geven van voorbeelden lastig, maar vooruit, ik heb er één. Deze column schreef ik voor Aernoud Witteveen, destijds hoofdredacteur van onder meer Filosofie in Bedrijf en Nijenrode Management Review. Aernoud kon zelf prima schrijven, maar had daar soms geen tijd voor. Tegenwoordig runt hij samen met zijn vrouw Marlies in Noord-Frankrijk het heerlijke Bed and Breakfast Bel-Any. Hij gaf me genereus toestemming deze column hier te publiceren.

Ghostwriter gezocht?

Bel Gijs Zwartsenberg 06 54 992 774 / gijs@zwartsenberg.nl.